In de media komt het antibioticabeleid bij dieren regelmatig ter sprake. Bij gebruik van antibiotica bestaat het risico van resistentie-ontwikkeling. Antibiotica-resistentie houdt in dat bacteriën niet meer gevoelig zijn voor bepaalde antibiotica. Hierdoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan, ook bij mensen waar dezelfde bacteriën ziektes kunnen veroorzaken. Behalve bij productiedieren zoals koeien en varkens spelen de zorgen over antibiotica-resistentie ook bij gezelschapsdieren. Het is daarom heel belangrijk om terughoudend te zijn met antibiotica en om dit ook bij huisdieren verstandig in te zetten. In deze informatiebrief lichten we toe wat dit inhoudt.
Het is van groot belang dat wij als dierenartsen terughoudend zijn met het voorschrijven van antibiotica. Door gedegen onderzoek uit te voeren alvorens antibiotica voor te schrijven zullen minder bacteriën resistent worden voor antibiotica. Dit is letterlijk van levensbelang voor mens en dier. Als bacteriën die bij mens en dier voorkomen resistent worden voor de gangbare antibiotica, kunnen mensen door een simpele bacteriële infectie doodziek worden en bij verminderde weerstand zelfs overlijden.
Om resistentie-ontwikkeling zo veel mogelijk te beperken is de Nederlandse wet over antibioticagebruik aangescherpt. Er mag in ieder geval geen antibiotica ingezet worden zonder tussenkomst van een dierenarts en dan nog alleen na een onderzoek van het dier. Daarnaast mogen bepaalde antibioticasoorten helemaal niet meer voor dieren gebruikt mogen worden omdat deze voorbehouden zijn voor het gebruik bij mensen. Voor andere antibiotica-soorten geldt dat ze uitsluitend gebruikt mogen worden nadat met onderzoek is aangetoond dat eenvoudiger antibioticasoorten niet effectief zijn tegen de bacterie.
Een bijkomende reden waarom er steeds meer aandacht is voor het antibioticagebruik bij gezelschapsdieren is dat ook bij huisdieren resistente kiemen voorkomen. Het contact tussen huisdieren en hun eigenaren is intensiever dan bij productiedieren en daarom vormt dit ook een risico voor mensen in de omgeving. Dit geldt voornamelijk als er een verminderde weerstand speelt door ziekte of medicijnen (o.a. chemotherapie).
Regelmatig krijgen wij de vraag van eigenaren of ze een kuurtje antibiotica of een antibioticumzalf kunnen ophalen voor hun huisdier. Als een dier niet is onderzocht is dit iets wat we niet zonder meer kunnen doen. Naast de wettelijke voorschriften is het ook simpelweg niet wenselijk om een behandeling te starten zonder onderzoek en diagnose. Het beste wat we kunnen doen is altijd het inplannen van een afspraak bij de dierenarts.
Als na lichamelijk en eventueel bacteriologisch onderzoek uiteindelijk antibiotica wordt voorgeschreven dan is het belangrijk dat de kuur precies volgens het voorschrift wordt ingezet. Mochten de klachten aan het einde van de kuur niet over zijn dan kunt u het beste dan al contact opnemen met de kliniek om een controle-afspraak en/of aanpassing van de medicatie te bespreken.
Mocht u er in eerste instantie niet voor kiezen om een afspraak te maken dan zullen we meedenken over alternatieven. Er zijn bijvoorbeeld ook zalven zonder antibiotica die bij milde wonden of irritatie de huidgenezing kunnen bevorderen. Ook ontstekingsremmers kunnen helpen bij pijn of zwelling, maar bij dergelijke medicijnen is het nog steeds belangrijk om van de algemene gezondheid van uw huisdier op de hoogte te zijn.
Wij hopen dat we u met deze brief het nut van het juiste gebruik van antibiotica duidelijk hebben kunnen maken. Mochten er aanvullende vragen zijn dan kunt u altijd bij uw Vets & Pets kliniek terecht.