Papegaaienziekte of Chlamydiose is een veel voorkomende ziekte bij vogels die ook bij mensen problemen kan geven. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia psittaci.
Papegaaienziekte is een bacteriële ziekte die kan voorkomen bij bijna alle vogelsoorten en op elke leeftijd. In de dierenkliniek zien we deze ziekte vooral bij papegaaien en parkieten. De besmetting wordt vaak binnen gehaald bij aankoop van nieuwe vogels, bezoeken van vogelbeurzen, shows e.d. Het is daarom aan te raden altijd goede hygiënische maatregelen te treffen, nieuw aangekochte vogels eerst te laten onderzoeken en ze in afwachting van de uitslagen in quarantaine te houden. Zo voorkomen we dat er meerdere vogels ziek worden. Veel vogels waaronder grasparkieten, valkparkieten, agaporniden maar ook amazone papegaaien kunnen drager zijn van deze ziekte; ze kunnen de bacterie jaren bij zich hebben zonder verschijnselen. Wel kunnen deze dragers de bacterie uitscheiden en bijvoorbeeld door een stressvolle periode zelf alsnog ziek worden.
Symptomen
Besmetting vindt meestal plaats door het inademen van besmette deeltjes (o.a. verenstof / bodembedekking en opgedroogde ontlasting) of via direct contact van eigenaar met de vogel of contact van de vogels onderling. De verschijnselen die we na enige tijd kunnen zien zijn lusteloosheid, dik zitten, bindvliesontsteking, opgezwollen natte ogen en een piepende zware ademhaling. Vogels stoppen vaak met eten en krijgen geel-groenige ontlasting. Daarnaast kan het urine deel van de ontlasting geel worden als de lever ernstig aangetast is.
Zoönose
Chlamydia is besmettelijk voor de mens; het is een zoönose. Als de ziekte wordt vastgesteld moet dit gemeld worden bij de overheid. Het ziektebeeld bij de mens is te vergelijken met de verschijnselen bij griep: hoofdpijn, koorts en spierpijn. Waar verschijnselen bij griep meestal na enkele dagen overgaan, kunnen de verschijnselen bij papegaaienziekte langer aanblijven en er kan zelfs een longontsteking ontstaan. Het is daarom aan te raden om contact op te nemen met de huisarts als er bij één van uw vogels papegaaienziekte vastgesteld is of als u langdurig ziek bent en in contact bent geweest met niet-geteste vogels.
Diagnose
De diagnose kan op verschillende manieren gesteld worden:
- PCR-test van een cloaca swab of uitstrijkje van het oog; een zeer gevoelige test
- Elisa test op een cloaca of conjunctiva swab; snelle test maar niet erg gevoelig (kans op vals negatief)
- Speciale kleuring van een uitstrijkje van de ontlasting; een vrij ongevoelige test
- Bloedonderzoek voor antilichaam titers
In de klinieken gebruiken we vaak een Elisa test die we binnen 20 minuten af kunnen lezen. Bij twijfel sturen we eventueel nog een PCR test in ter controle.
Behandeling
Als we er op tijd bij zijn, zijn papegaaien en parkieten gelukkig goed te behandelen met een antibioticum (doxycycline). Dit kan met injecties, vloeistof of via het drinkwater. Wel is het belangrijk om de vogels voldoende lang te behandelen en ze tijdens de behandeling ook regelmatig een multivitamine preparaat te geven om hun weerstand te verbeteren. Tijdens de behandeling moeten we geen grit of kalk verstrekken aangezien dit het antibioticum onwerkzaam kan maken. Ook moeten we regelmatig de hokken/verblijfplaatsen reinigen en desinfecteren om herbesmetting te voorkomen. Neem hierbij ook uw eigen hygiëne in acht, gebruik een mondkapje om het inademen van besmet stof te voorkomen. Omdat Chlamydiose een aangifteplichtige ziekte is zal de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit het effect van de behandeling monitoren.
